Sıkça Sorulan Sorular

Bireysel Emeklilik Sistemi;kişilerin aktif çalışma yaşamları süresince yaptıkları tasarrufları uzun vadeli yatırıma yönlendirerek,emeklilik dönemlerinde yaşam standartlarını koruyabilecekleri bir gelir elde etmelerini sağlayan özel bir emeklilik sistemidir. Kişiler bu sisteme gönüllü katılarak, sosyal güvenlik sisteminin sağladığı emeklilik gelirine ek bir gelir sağlayabilmektedir.
Sistem, katkı paylarının/tasarrufların toplanması, değerlendirilmesi ve kişiye toplu para ya da maaş ödenmesi esasına dayanmaktadır.

Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu 28 Mart 2001 tarihinde kabul edilmiş, 7 Nisan 2001 tarih ve 24336 sayısı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Kanun, yayımı tarihinden 6 ay sonra 7 Ekim 2001 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 27 Ekim 2003 tarihinde ilk emeklilik planlarının tasdiki ile emeklilik şirketleri faaliyete başlamıştır.

Bireysel Emeklilik Sistemi’nin öncelikli amacı, bireylerin emekliliğe yönelik tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesiyle emeklilik döneminde ek bir gelir sağlanmasıdır. Bireysel emeklilik böylece, aktif çalışma hayatlarının sona erdiği emeklilik döneminde kişilerin refah düzeylerini yükseltir. Sistem aynı zamanda, ekonomiye uzun vadeli kaynak yaratarak ülke kalkınmasına da katkıda bulunur.

Fiil ehliyetine sahip herkes sisteme dahil olabilir. Bireysel Emeklilik Sistemi’nde Sosyal Güvenlik Kurumu’na ilişkin bir bağlılık ya da çalışma koşulu bulunmamaktadır. Bireysel Emeklilik Sistemi, zorunlu sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı durumundadır.

Bireysel Emeklilik Sistemi; Sosyal Güvenlik Kurumunda mevcut olan sağlık hizmetleri veya diğer hizmetleri sunmamaktadır.

Hayır. Bireysel Emeklilik Sistemi’nde Sosyal Güvenlik Kurumu’na ilişkin bir bağlılık ya da çalışma koşulu bulunmamaktadır. Sosyal güvenlik kurumundan kaynaklanan haklar devam edecektir.

Bireysel Emeklilik Sistemi Türkiye’de, dünyadaki en iyi uygulamaların incelenmesiyle oluşturulan, devlet tarafından güvence altına alınmış ve örnek gösterilecek kadar iyi işleyen bir sistemdir. Şirketlerin emeklilik faaliyetleri Hazine Müsteşarlığı’nın, şirketin fonlarına, portföy yöneticilerine ve saklayıcılara ilişkin hesap ve işlemleri Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) denetimine tabidir.
Bireysel Emeklilik Sistemi’nin güvenli ve etkin biçimde işletilmesini sağlamak, katılımcıların hak ve menfaatlerini korumak amacıyla emeklilik şirketlerinin faaliyetleri Hazine Müsteşarlığı’nın günlük gözetim ve denetimine tabidir. Hazine müsteşarlığı bu görevin yürütülmesini teminen Emeklilik Gözetim Merkezini görevlendirmiştir.

4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu 17.maddesi uyarınca “Fon malvarlığı rehnedilemez, portföye ilişkin olarak yapılan işlemler haricinde teminat gösterilemez, üçüncü şahıslar tarafından haczettirilemez ve iflas masasına dahil edilemez”.

Hayır. Bireysel Emeklilik Sistemi’nde vefat teminatı bulunmamaktadır. Ancak katılımcının sözleşme süresi içinde vefat etmesi durumunda, birikimleri, devlet katkısı ve getirilerinin tümü, varsa emeklilik sözleşmesinde belirtilen lehtarlara ya da kanuni varislerine ödenir.

Bireysel emeklilik hesabı açılması, hesaba katkı payı ödenmesi, ödenen katkı paylarının tercih edilen fonlarda yatırıma yönlendirilmesi ve hesapta biriken paraların hak sahiplerine ödenmesine ilişkin esas ve usuller ile tarafların bu kapsamdaki diğer hak ve yükümlülüklerini düzenleyen bir sözleşmedir.

Emeklilik sözleşmesi bireysel veya grup emeklilik sözleşmesi olarak yapılabilir. Grup emeklilik sözleşmesi gruba bağlı bireysel veya işveren grup emeklilik sözleşmesi olarak düzenlenir.
Bireysel emeklilik sözleşmesi: Bireysel emeklilik planına bağlı olarak şirket ile katılımcının taraf olarak yer aldığı bir sözleşmedir.
Gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesi: Grup emeklilik planına bağlı olarak şirket ile katılımcının taraf olarak yer aldığı bir sözleşmedir.
İşveren grup emeklilik sözleşmesi: Bir istihdam ilişkisine dayalı olarak veya katılımcı lehine bir sponsor kuruluş ile şirket arasında imzalanan ve katılımcı adına sponsor kuruluş tarafından katkı payı ödenen bir sözleşmedir.

Bireysel Emeklilik Sistemi’ne giriş tarihinden itibaren, en az 10 yıl sistemde bulunmak ve 56 yaşını tamamlamak koşulu ile emekliliğe hak kazanılmaktadır.

Evet. Aynı şirketten ya da farklı şirketlerden birden fazla emeklilik sözleşmesi alma imkanı bulunmaktadır.

Katılımcı istediği kişi ya da kişileri lehtar olarak tayin edebilmektedir. Lehtar/lehtarlar sözleşmede belirtilir. Lehtarın belirlenmemiş olması ve katılımcının vefatı halinde, birikimler katılımcının kanuni mirasçılarına ödenir.

Ödenen katkı payları, şirket hesaplarına intikalini takip eden en geç ikinci iş gününde katılımcı veya varsa sponsor kuruluş tarafından belirlenen fonlar için gerekli talimatlar verilerek yatırıma yönlendirilmektedir.

Herhangi bir fon tercihinde bulunmayan katılımcılara plan kapsamında belirlenmiş standart fon sunulabilir. Standart fon olarak tanımlanan fon portföyünün;

• Asgari yüzde altmışı, Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Türk Lirası cinsinden borçlanma araçlarında, gelir ortaklığı senetlerinde veya kira sertifikalarında,
• Azami yüzde kırkı, Türk Lirası cinsinden mevduatta katılma hesabında, ters repoda, Takasbank para piyasası işlemlerinde, borsada işlem görmesi kaydıyla bankalar veya yatırım yapılabilir seviyede derecelendirme notuna sahip olan diğer ihraççılar tarafından ihraç edilen borçlanma araçlarında, Kurul kaydında bulunan kira sertifikalarında ya da İMKB 100 endeksindeki veya İMKB katılım endeksindeki hisse senetlerinde yatırıma yönlendirilir.
• Hisse senetlerinde değerlendirilecek tutar fon portföyünün yüzde otuzunu aşamaz. Ters repo ve Takasbank para piyasasında değerlendirilecek tutar fon portföyünün yüzde ikisini aşamaz. Müsteşarlıkça yapılanlar hariç, tek bir ihraççı tarafından ihraç edilen borçlanma araçlarına ve kira sertifikalarına fon portföyünün yüzde onundan fazlası yatırılamaz.

Katılımcıların ödeyecekleri katkı payları emeklilik şirketlerinin kurmuş oldukları fonlarda değerlendirilmektedir. Fon portföyüne alınabilecek para ve sermaye piyasası araçları şunlardır;

• Vadeli mevduat ve katılma hesabı,
• Borçlanma araçları, repo ve ters repo işlemleri ile ortaklık payları,
• Kıymetli madenler, kıymetli madenlere ve gayrimenkule dayalı varlıklar,
• Türev araç işlemleri ile varantlar,
• Takasbank para piyasası işlemleri,
• Yatırım fonu katılma payları,
• Borsalarda gerçekleştirilen türev araç işlemlerinin nakit teminatları ve primleri,
• Kira Sertifikaları,
• Kurulca belirlenen diğer yatırım araçları.

Katılımcı, dilediği her zaman bireysel emeklilik hesabına düzenli katkı payı dışında da ödeme yapabilmektedir.